Sytuacja pacjentów z zaawansowanym rakiem piersi w dobie pandemii SARS-CoV2

Trwająca od 11 marca 2020r. pandemia SARS-Co-V2 spowodowała ogromne zmiany w wielu dziedzinach życia ludzi na całym świecie. A jak wpłynęła na pacjentów chorujących na raka piersi?

Koronawirus a pacjenci onkolgiczni

Z uwagi na zwiększone ryzyko zakażenia koronawirusem poprzez bezpośrednie kontakty międzyludzkie, z jednej strony zapanował strach przed wykonywaniem badań diagnostycznych, czy podjęciem leczenia onkologicznego, z drugiej strony nastąpiły zmiany w funkcjonowaniu ośrodków medycznych na całym świecie. Niezgłaszanie się osób, najbardziej narażonych na zachorowanie na nowotwór, do badań profilaktycznych, budzi lęk wśród medyków przed wzrostem liczby przypadków bardziej zaawansowanych. Dlatego onkolodzy apelują, żeby pomimo epidemii koronawirusa nie odkładać badań profilaktycznych i diagnostycznych na późniejszy czas.
Chorzy onkologiczni stanowią grupę pacjentów szczególnie narażonych na zachorowanie oraz na ciężki przebieg infekcji koronawirusa. Immunosupresja, czyli obniżenie odporności spowodowane terapią przeciwnowotworową, ograniczenie aktywności fizycznej, utrata masy ciała, czy inne czynniki związane z nowotworem powodują, że organizm chorego nie jest zdolny prawidłowo bronić się przed infekcją. Badania publikowane w czasie trwania pandemii potwierdzają jednak, że głównymi czynnikami ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji koronawirusem u chorych na raka piersi są: wiek oraz choroby towarzyszące (> 70 r.ż., nadciśnienie tętnicze) ^[1].
Strach przed zakażeniem koronawirusem spowodował, że część chorych rezygnowała z leczenia onkologicznego, jednak śmiertelność związana z nieleczonym nowotworem jest dużo wyższa niż z infekcją SARS-CoV-2. Lekarze podkreślają, że konieczne jest zachowanie odpowiednich środków ostrożności zmniejszających ryzyko zakażenia i kontynuowanie leczenia przeciwnowotworowego.

Pandemia a pacjent w ośrodku onkologicznym

Przed wyjazdem do ośrodka onkologicznego warto uzyskać informacje o podjętych na miejscu środkach ostrożności, a także zmierzyć temperaturę ciała. Tylko pacjenci bez objawów infekcji powinni się zgłaszać do ośrodka onkologicznego. Zakażenie koronawirusem może być wyjątkowo niebezpieczne dla innych chorych, ale także dla personelu medycznego. W przypadku objawów, takich jak gorączka, bóle mięśni, kaszel najlepiej skontaktować się z lekarzem rodzinnym i wykonać test potwierdzający infekcję wirusową. Doniesienia literaturowe podkreślają, że niezwykle ważne jest zażywanie preparatów wit. D3, a także wietrzenie pomieszczeń oraz dbanie o dobrą kondycję organizmu, m.in. poprzez regularną aktywność fizyczną ^[2]. Pacjenci onkologiczni w trakcie terapii obniżających odporność, głównie chemioterapii, powinni ograniczać swoje kontakty z innymi osobami, unikając tym samym potencjalnych źródeł zakażenia. Przewlekle stosowana hormonoterapia nie powoduje spadku odporności organizmu. Poza izolacją od innych osób ważne jest regularne mycie i dezynfekcja rąk.
Ośrodki onkologiczne natychmiast po wybuchu pandemii podjęły odpowiednie działania zmniejszające ryzyko zakażenia koronawirusem wśród pacjentów, jak i wśród personelu medycznego. Przed wejściem do ośrodków prowadzony jest triage, czyli segregacja chorych na podstawie zgłaszanych objawów oraz deklarowanego kontaktu z innymi zakażonymi koronawirusem. Ponadto odbywa się pomiar temperatury ciała oraz dezynfekcja rąk. Osoby wchodzące do ośrodków medycznych zobowiązane są do zasłaniania nosa oraz ust. Wizyty są umawiane na określone godziny, a część z placówek wydłużyła godziny urzędowania, żeby zmniejszyć liczbę chorych przebywających na terenie ośrodka. Zwiększenie odstępu między chorymi na korytarzach również zmniejsza ryzyko zakażenia koronawirusem.

Telemedycyna

Istotną rolę odgrywa także telemedycyna, która już od lat ma zastosowanie w codziennej praktyce klinicznej, jednak to właśnie teraz nabrała szczególnego znaczenia. Część wizyt onkologicznych, na przykład w celu kontynuacji leczenia hormonalnego, wystawienia recepty czy skierowania na badania obrazowe, może się bezpiecznie odbywać poprzez rozmowę telefoniczną, bez konieczności pojawienia się chorego w ośrodku. Jednak każda chora powinna się przygotować do teleporady, by dokładnie przekazać lekarzowi niepokojące objawy oraz swoje spostrzeżenia. Dzięki możliwości przeprowadzenia rozmowy telefonicznej z lekarzem chory może w szybki i sprawny sposób uzyskać potrzebne informacje, bez narażania się na kontakt z innymi osobami. Niedoceniane dotychczas teleporady stały się niezbędnym elementem funkcjonowania pacjentów onkologicznych w czasie pandemii.

Podsumowanie

Mimo pandemii należy dążyć do diagnozowania osób z grupy ryzyka, a także leczenia już zdiagnozowanych chorych z nowotworem. Odpowiednio podjęte działania prowadzą do wydłużenia czasu całkowitego przeżycia oraz poprawy jakości życia. Oczywiście wszelkie działania powinny się odbywać z zachowaniem zasad bezpieczeństwa epidemicznego. Pacjenci onkologiczni są zazwyczaj niezwykle zdyscyplinowani i z wielką starannością przestrzegają odpowiednich zaleceń, dlatego z dużym spokojem możliwe jest kontynuowanie ich terapii.

Piśmiennictwo:

1. Vuagnat, P., Frelaut, M., Ramtohul, T. et al. COVID-19 in breast cancer patients: a cohort at the Institut Curie hospitals in the Paris area. Breast Cancer Res 22, 55 (2020).
2. Jain, A., Chaurasia, R., Sengar, N.S. et al. Analysis of vitamin D level among asymptomatic and critically ill COVID-19 patients and its correlation with inflammatory markers. Sci Rep 10, 20191 (2020).

FA-11353654  02/2025