23/01/23

Jak przebiega i na czym polega szybka ścieżka onkologiczna?

Materiał skonsultowany przez dr n. med. Bogumiłę Czartoryską-Arłukowicz
onkolog kliniczny
Białostockie Centrum Onkologii

Jak przebiega i na czym polega szybka ścieżka onkologiczna?

W leczeniu raka liczy się czas. Im wcześniej choroba jest rozpoznana i im szybciej wdrożona zostanie terapia, tym większe szanse na jej powodzenie. Aby umożliwić pacjentom optymalne leczenie, wprowadzono kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, tzw. DiLO w ramach pakietu onkologicznego, która umożliwia szybką ścieżkę terapii onkologicznej.

Etapy szybkiej ścieżki onkologicznej

Szybka ścieżka terapii onkologicznej podzielona jest na kilka etapów:

1. W przypadku objawów mogących świadczyć o chorobie nowotworowej należy zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który wykona podstawowe badania. Jeśli lekarz na podstawie wyników bądź rozmowy z pacjentem uzna, że skierowanie pacjenta do specjalisty jest konieczne, wydaje kartę DiLO.
W przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego kartę DiLO może wystawić również lekarz specjalista udzielający świadczeń ambulatoryjnych.

2. Na wizytę u lekarza specjalisty należy zapisać się jak najszybciej po otrzymaniu karty DiLO. Co zabrać na pierwszą wizytę do lekarza specjalisty?
· Kartę DiLO
· W przypadku już zdiagnozowanej choroby nowotworowej, wyniki badań potwierdzających diagnozę
· Wyniki najnowszych badań diagnostycznych
· Informacje o aktualnych chorobach i stosowanych lekach
Onkolog decyduje o skierowaniu na diagnostykę wstępną, której celem jest potwierdzenie lub wykluczenie nowotworu. Czas na wykonanie wstępnej diagnostyki onkologicznej nie powinien przekroczyć 28 dni^[1].
W przypadku zdiagnozowania nowotworu, specjalista ma obowiązek skierować chorego na diagnostkę pogłębioną, która określi typ wykrytego nowotworu, stopień zaawansowania oraz liczbę i miejsca ewentualnych przerzutów. Czas na wykonanie pogłębionej diagnostyki onkologicznej nie powinien przekroczyć 21 dni^[2].
Do realizacji pakietu włączono prawie wszystkie zakresy ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, jednak nie wszystkie poradnie specjalistyczne, mające umowę z NFZ, realizują również pakiet onkologiczny. Poradnie, które się tym zajmują, są opatrzone tablicą z zielonym logo „Szybka Terapia Onkologiczna”, a ich wykaz znajdziesz na stronie swojego oddziału wojewódzkiego NFZ^[3].

3. Lekarz specjalista kieruje pacjenta ze zdiagnozowanym nowotworem na tzw. konsylium. Konsylium lekarskie, w którego skład wchodzi lekarz onkolog, radioterapeuta, chirurg i radiolog, w którym może uczestniczyć także psycholog, pielęgniarka bądź inny pracownik medyczny, decyduje o sposobie leczenia i jego harmonogramie oraz wybiera osobę nadzorującą, tzw. koordynatora. Konsylium należy do standardowej procedury w placówkach onkologicznych i ośrodkach leczenia raka piersi. Jako pacjentka masz prawo brać czynny udział w spotkaniach zespołu. Dowiedz się więcej.

4. Etap czwarty to rozpoczęcie terapii. Czas na zebranie się konsylium i rozpoczęcie leczenia ustalonego podczas konsylium nie powinien przekroczyć 2 tygodni od dnia zgłoszenia się pacjenta do szpitala. Pacjent z rozpoznanym nowotworem powinien być objęty w szpitalu kompleksowym leczeniem, co oznacza, że szpital musi mu zapewnić (w tym w ramach współpracy z innymi świadczeniodawcami) wszystkie niezbędne świadczenia.
Wybór ścieżki leczenia zaawansowanego raka piersi odbywa się w sposób spersonalizowany, z uwzględnieniem cech biologicznych nowotworu, wyników dotychczasowego leczenia, nasilenia objawów choroby, ogólnego stanu zdrowia i przede wszystkim z uwzględnieniem preferencji pacjentki. Leczenie może obejmować wiele linii, a lekarz w zależności od odpowiedzi na stosowaną dotychczas terapię, decyduje o dalszym postępowaniu. Nowoczesne terapie obejmują leczenie m.in. hormonoterapię stosowaną w skojarzeniu z lekami celowanymi (inhibitorami CDK 4/6 w przypadku HR+ HER2-ujemnego zaawansowanego raka piersi, leczeniem anty-HER2 w przypadku HR+ HER2-dodatniego zaawansowanego raka piersi) czy immunoterapię. Warto porozmawiać z lekarzem o wszystkich możliwościach leczenia, zarówno tych refundowanych, jak i dostępnych w badaniach klinicznych.

Referencje: