Leku, który całkowicie wyleczyłby raka piersi z przerzutami do narządów odległych, jeszcze nie ma. Celem obecnie stosowanych terapii jest zapewnienie jak najdłuższego życia przy zachowaniu jego jak najlepszej jakości. Na całym świecie trwają intensywne badania nad nowymi terapiami przeciwnowotworowymi. Na podstawie opublikowanych wyników badań klinicznych, dokumentujących korzyści ze stosowania nowych terapii, rejestrowane są kolejne leki dla chorych na raka piersi. Jeśli lek jest zarejestrowany przez Europejską Agencję Leków (European Medicines Agency, EMA), zostaje automatycznie dopuszczony do stosowania w Polsce. Rejestracja przez EMA nie jest równoznaczna z refundacją leku w każdym kraju Unii Europejskiej. Procesy refundacji nowego leku ze środków publicznych toczą się oddzielnie w poszczególnych krajach. Rozwój nauki sprawia, że coraz częściej przerzutowy rak piersi może być długotrwale leczony i przebiegać jak choroba przewlekła.
Zapytaj lekarza o aktualne standardy leczenia, aby dobrać schemat terapii dopasowany do Twojej sytuacji.
Poniżej przedstawiamy kilka przydatnych pojęć, których rozumienie może być pomocne w trakcie leczenia:
Zebranie zespołu osób zaangażowanych w proces leczenia pacjentki z rakiem piersi. Podczas konsylium, na podstawie wcześniej wykonanych badań, ustala się optymalny sposób leczenia. Konsylium należy do standardowej procedury w placówkach onkologicznych i ośrodkach leczenia raka piersi. Jako pacjentka masz prawo brać czynny udział w spotkaniach zespołu, w którego skład wchodzą: chirurg onkolog, onkolog kliniczny, radioterapeuta, radiolog, patomorfolog, psycholog lub psychoonkolog, koordynator pacjenta (najczęściej pielęgniarka) oraz sekretarka medyczna, której rolą jest prowadzenie dokumentacji medycznej związanej z konsylium.
Świadczenie finansowane przez NFZ, które służy realizacji leczenia z zastosowaniem innowacyjnych leków. Kwalifikacji do leczenia w programie lekowym dokonuje lekarz – onkolog kliniczny – w oparciu o szczegółowe kryteria włączenia do programu. Leczenie prowadzone w ramach programu lekowego jest bezpłatne dla pacjenta.
Więcej informacji o programach lekowych znajdziesz na stronie:
Wyspecjalizowana jednostka skupiająca lekarzy specjalistów: onkologów klinicznych chirurgów onkologicznych, radioterapeutów, radiologów, patomorfologów oraz psychoonkologów. Jej zadaniem jest zapewnienie pacjentkom kompleksowej, wielodyscyplinarnej opieki w procesie diagnostyki i leczenia oraz wypracowanie indywidualnego sposobu postępowania.
Jedna z metod systemowego leczenia raka piersi. Polega na podawaniu leków, które niszczą komórki nowotworowe. Leki takie mogą również uszkadzać zdrowe komórki, wywołując wiele działań niepożądanych. Chemioterapia jest stosowana w leczeniu choroby zaawansowanej, a także w chorobie wczesnej przed leczeniem chirurgicznym lub po nim.
Metoda leczenia systemowego (leczenie systemowe to leczenie działające w całym organizmie) wskazana do stosowania u pacjentek, których komórki nowotworowe wykazują obecność receptorów hormonalnych. Leczenie za pomocą hormonoterapii ma zmniejszyć wpływ estrogenów na wrażliwe komórki nowotworowe.
Leczenie systemowe z zastosowaniem nowoczesnych leków działających na wybrane procesy komórkowe odpowiedzialne za przeżywanie i namnażanie się komórek nowotworowych. Opiera się na znajomości mechanizmów powstawania i rozwoju nowotworów. Leczenie takie jest precyzyjniejsze niż chemioterapia, jednak może również oddziaływać na komórki zdrowe.
Metoda leczenia miejscowego, która polega na wykorzystaniu promieniowania jonizującego w celu zniszczenia komórek nowotworowych. Może być stosowana samodzielnie lub w połączeniu z metodami leczenia systemowego i chirurgią. Napromienianiu podlegać może – zależnie od sytuacji klinicznej – cały gruczoł piersiowy, blizna po amputacji piersi, regionalne węzły chłonne, a także wybrane przerzuty do narządów odległych.
Nowoczesna metoda leczenia nowotworów, która polega na aktywacji układu odpornościowego pacjenta. Nowotwór potrafi bowiem oszukiwać nasz układ odpornościowy tak, aby komórki obronne nie potrafiły rozpoznać i zniszczyć komórek nowotworowych. Immunoterapia przywraca układowi odpornościowemu tę zdolność.
Prowadzone z intencją wyleczenia. Zasadniczo dotyczy pacjentek, u których choroba rozpoznana jest we wczesnym stadium. W raku piersi najczęściej polega na zastosowaniu leczenia miejscowego i systemowego w różnych kombinacjach.
Stosowane w chorobie zaawansowanej, gdy wyleczenie nie jest możliwe. Służy ono wydłużeniu życia i łagodzeniu objawów choroby. W leczeniu paliatywnym dominują metody systemowe, aczkolwiek w niektórych sytuacjach stosuje się także radioterapię czy chirurgię.
Ustalenie, jakie metody leczenia i w jakim skojarzeniu oraz kolejności będą stosowane. Plan powstaje w oparciu o analizę wielu informacji medycznych dotyczących pacjentki i choroby. Może uwzględniać także sytuację społeczną pacjentki oraz jej preferencje co do wyboru równoważnych metod leczenia. Plan leczenia powinien być zgodny z aktualną wiedzą medyczną, zaleceniami towarzystw naukowych oraz uwzględniać dostępność proponowanej terapii.
Czyli co mnie czeka?2
Kompleksową opiekę nad chorymi na raka piersi świadczą w Polsce wyspecjalizowane ośrodki, tzw. Breast Cancer Units (BCU), działające zazwyczaj w obrębie referencyjnych ośrodków onkologicznych. Każdy BCU skupia doświadczonych specjalistów z zakresu: chirurgii onkologicznej, onkologii klinicznej, radioterapii, radiologii, patomorfologii oraz psychoonkologii. Wielodyscyplinarny zespół, w ramach regularnych zebrań, tzw. „konsyliów”, ustala indywidualny plan leczenia dla każdej pacjentki. Leczenie systemowe jest stosowane w różnych sytuacjach klinicznych pojedynczo lub w skojarzeniu.
W przypadku wczesnego raka piersi czas trwania leczenia i jego etapy można określić już na początku. W chorobie zaawansowanej leczenie jest przewlekłe, modyfikowane zależnie od sytuacji klinicznej – odpowiedzi choroby na leczenie i tolerancji tego leczenia. Bardzo ważne jest zachowanie dobrej jakości życia podczas tego leczenia. Leczenie zaawansowanego raka piersi będzie wpisane na stałe w Twoje życie. Dzięki rozwojowi nauki lekarze mogą zaproponować Ci coraz więcej leków. Porozmawiaj o możliwych opcjach w Twoim przypadku.
W ostatnim czasie w leczeniu raka piersi w Polsce miało miejsce wiele pozytywnych zmian. Jesteśmy coraz bliżej europejskich standardów leczenia raka piersi. Pojawiają się nowe możliwości leczenia, badania kliniczne nad nowymi lekami są bowiem prowadzone nieustannie. Warto zapytać lekarza o możliwość leczenia w ramach badania klinicznego. Jeśli jesteś pod opieką ośrodka, który takie badania prowadzi, lekarz może zaproponować Ci leczenie w ramach badania klinicznego. Warto pamiętać, że nowe leki po zarejestrowaniu, czyli dopuszczeniu do stosowania w codziennej praktyce, nie od razu są objęte refundacją. Proces refundacyjny bywa czasami długotrwały.
Badania kliniczne mają na celu ocenę skuteczności i bezpieczeństwa nowych leków. W bezpośredni sposób przyczyniają się do postępu w medycynie i poprawy wyników leczenia chorych. Są prowadzone z udziałem pacjentów, według ściśle określonych zasad, zapewniających uczestnikom poszanowanie ich praw oraz maksymalne bezpieczeństwo. Dzięki badaniom klinicznym pacjenci mogą otrzymywać nowatorskie terapie przeciwnowotworowe, zanim zostaną one zarejestrowane. Badania kliniczne mogą również służyć ocenie nowych metod rozpoznawania chorób, a także zapobiegania im.
Przydatne informacje na temat badań klinicznych realizowanych w Polsce oraz cały słownik pojęć używanych w badaniach klinicznych znajdziesz na stronie:
Badania kliniczne realizowane na świecie znaleźć można w rejestrze
clinicaltrials.gov
Przerzutowy rak piersi to choroba, która dotyka nie tylko Twoje ciało. Diagnoza zmienia całe Twoje życie, a związane z nią i z leczeniem zaawansowanego raka piersi obciążenia emocjonalne bywają tak ogromne, że mogą prowadzić do depresji. Jednak nie musisz być w tym sama. Masz do dyspozycji specjalistów, których zadaniem jest wspierać Cię. Podpowiadamy, co może pomóc Ci we współpracy z lekarzem onkologiem, pielęgniarką, psychologiem lub psychiatrą, aby wspólnie zapobiegać depresji, a w razie jej wystąpienia odpowiednio szybko ja rozpoznać i wypracować najlepszą strategię postępowania.
Lekarz specjalista, który zapewnia opiekę medyczną osobom chorym na nowotwory. Jeśli to konieczne, w oparciu o rozpoznanie i wyniki bieżących badań, onkolog może również konsultować Twoją chorobę z lekarzami innych specjalności, np. z kardiologiem, neurochirurgiem czy pulmonologiem, zależnie od sytuacji klinicznej. W rozmowie z lekarzem warto korzystać z dodatkowych narzędzi, np. notatnika, w którym możesz zapisać pytania, które chcesz zadać, a także najważniejsze kwestie dotyczące planu leczenia. Niezwykle istotna jest też umiejętność sygnalizowania własnych potrzeb, w tym także tych emocjonalnych. Przed lekarzem nikt nie musi udawać siłaczki. Jeśli emocje stają się zbyt przytłaczające, należy o tym powiedzieć. To informacja tak samo ważna jak gorączka czy ból. Być może empatyczna rozmowa z lekarzem nie wystarczy – w takiej sytuacji lekarz może zaproponować Ci skorzystanie z pomocy psychoonkologa i/lub lekarza psychiatry. Warto być na taki rodzaj wsparcia otwartym. Tylko poprzez zadbanie o komunikację z lekarzem osiągniemy zamierzoną relację partnerską opartą na wzajemnym zaufaniu i szacunku.
Wykwalifikowany pracownik medyczny, który realizuje specjalistyczne świadczenia lecznicze, ale także pomaga radzić sobie z leczeniem, objawami choroby i działaniami niepożądanymi terapii. Często również ułatwia komunikację z zespołem lekarzy: onkologiem i lekarzami innych specjalności.
47% pacjentek chorych na zaawansowanego raka piersi wskazuje właśnie personel pielęgniarski jako osoby, które udzieliły im największego wsparcia emocjonalnego.
Pracownik ochrony zdrowia, który może pomóc Ci poradzić sobie z wyzwaniami natury emocjonalnej i psychologicznej, związanymi z rakiem piersi z przerzutami. W Polsce istnieje już specjalizacja psychoonkologa, czyli psychologa, który jest dedykowany do opieki nad pacjentami onkologicznymi. Wielu psychoonkologów współpracuje z ośrodkami onkologicznymi. W sytuacjach krytycznych, o największym nagromadzeniu negatywnych emocji, psychoonkolog okazuje się często najsilniejszym źródłem wsparcia. Można przy nim na głos powiedzieć rzeczy, które często trudno jest przekazać najbliższym. Psychoonkolog ma też za sobą nieskończoną liczbę rozmów z pacjentkami, które były w podobnej sytuacji, dlatego możesz być pewna, że nikt w Twoim otoczeniu nie wie tak dobrze jak on, jak uporać się ze strachem i lękiem.
Lekarz specjalista, który pomoże Ci, gdy doświadczysz poważnych problemów psychicznych wymagających także leczenia farmakologicznego. Psychiatra bowiem, w odróżnieniu od psychologa, może zalecać odpowiednie leki modelujące nastrój i wystawiać na nie recepty.
Specjalista ds. żywienia, który pomoże opracować najbardziej dopasowaną do Ciebie dietę. Sposób odżywiania jest istotny w osiąganiu odpowiednich efektów leczniczych, np. zachowaniu energii niezbędnej do wykonywania codziennych czynności lub ćwiczeń, albo zapobieganiu wahaniom wagi.
Lokalne organizacje pacjentów oferują wiele możliwości wsparcia w trakcie leczenia raka piersi z przerzutami, np. nawiązanie kontaktu z innymi chorymi, warsztaty i spotkania edukacyjne, organizowanie transportu na wizyty lekarskie itp. Organizacje religijne oferują także różne formy wsparcia poprzez m.in. udzielanie porad duchowych oraz tworzenie wspólnoty.
(1) – Raport: „Pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce: wiedza na temat choroby, komfort życia i sytuacja zawodowa”; raport powstał w ramach kampanii: „Zaawansowany rak piersi. Wiem więcej!”, Warszawa, październik 2020, https://zaawansowanyrakpiersi.pl/wp-content/uploads/2021/06/NOVARTIS_Raport_Zaawansowany_Rak_Piersi_PL2010095081.pdf, dostęp: 18.06.2021
(2) Poradnik „Zaawansowany rak piersi. Wiem więcej”, Konsultacja merytoryczna Poradnika:
dr hab. n. med. Barbara Radecka, prof. UO – onkolog kliniczny – Rozdziały 1-9, Adrianna Sobol – psychoonkolog, Fundacja OnkoCafe – Razem Lepiej – Rozdziały 10-16, Wydanie 2021, https://zaawansowanyrakpiersi.pl/wp-content/uploads/2021/06/Poradnik-npdst.-Kampanii-Zaawansowany-Rak-Piersi.-Wiem-wiecej_PL2102220961.pdf, dostęp: 18.06.2021.
(3) Opracowane na postawie https://www.infor.pl/prawo/praca/rozwiazanie-umowy/2949627,Choroba-pracownika-a-zwolnienie-z-pracy.html [dostęp: 26.04.2021]
(4) Świadczenia w razie choroby, zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, https://www.zus.pl/documents/10182/167561/%C5%9Awiadczenia+w+razie+choroby.+Zasi%C5%82ek+chorobowy%2C+%C5%9Bwiadczenie+rehabilitacyjne%2C+zasi%C5%82ek+wyr%C3%B3wnawczy/eda06c3e-5b72-4d16-82b6-fc8cb1b3f155, [dostęp: 26.04.2021]
(5) Zus.pl, https://www.zus.pl/ezla, [dostęp: 26.04.2021]
(6) Zasiłek opiekuńczy, https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-opiekunczy/prawo-do-zasilku-i-okres-przyslugiwania [dostęp: 26.04.2021]
(7) Dodatek pielęgnacyjny, https://www.zus.pl/swiadczenia/dodatki-do-swiadczen-emerytalno-rentowych/dodatek-pielegnacyjny, [dostęp: 26.04.2021]
(8) Zasiłek celowy w 2021 roku – ile wynosi i jak go dostać?, https://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/zasilki/5169467,Zasilek-celowy-w-2021-r-ile-wynosi-i-jak-dostac.html [dostęp: 26.04.2021]
(9) Nfz.gov.pl, https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/zalatw-sprawe-krok-po-kroku/jak-zrealizowac-zapotrzebowanie-na-srodki-pomocnicze-i-ortopedyczne/, [dostęp: 26.04.2021]
(10) Na podstawie:
dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk. „Żywienie w chorobie nowotworowej” https://www.mp.pl/pacjent/dieta/niedozywienie/107811,zywienie-w-chorobie-nowotworowej [dostęp: 26.04.2021], mgr Małgorzata Solecka, dietetyk „Jak powinien odżywiać się pacjent onkologiczny” https://www.zwrotnikraka.pl/zalecenia-zywieniowe-w-trakcie-choroby-nowotworowej/ [dostęp: 26.04.2021]
(11) Na podstawie:
mgr Małgorzata Solecka, dietetyk „Immunożywienie – dieta immunomodulująca” https://www.zwrotnikraka.pl/immunozywienie-dieta-immunomodulujaca/, [dostęp: 26.04.2021]
(12) Na podstawie: Elwira Gliwska „Żywienie medyczne w onkologii”, https://alivia.org.pl/wiedza-o-raku/zywienie-medyczne-w-onkologii/, [dostęp: 26.04.2021]
(13) Na podstawie: Aleksandra Żyłowska-Mazgaj, dietetyk, technolog żywności, edukator „Dieta w czasie i po chemioterapii – jadłospis i zasady” https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/diety/dieta-w-czasie-i-po-chemioterapii-jadlospis-i-zasady-aa-fAuq-D3RH-fBsw.html , [dostęp: 26.04.2021]
(14) Na podstawie: Jarosław Gośliński, „Aktywność fizyczna a choroba nowotworowa” – https://www.zwrotnikraka.pl/aktywnosc-fizyczna-a-choroba-nowotworowa/ [dostęp: 10.05.202 1]
(15) Na podstawie: Jarosław Gośliński, „Rehabilitacja onkologiczna – informacje” – https://www.zwrotnikraka.pl/rehabilitacja-onkologiczna-informacje/ [dostęp: 10.05.2021]
(16) Na podstawie. Sylwia Rogalska „SOS po mastektomii, czyli automasaż limfatyczny”
http://www.badajpiersi.pl/475-sos-po-mastektomii-czyli-automasaz-limfatyczny [dostęp: 26.04.2021]
(17) Na podstawie:. Hanna Adamczak „Jaka bielizna po mastektomii”
http://www.amazonki.org.pl/docs/razem_nr_4.pdf [dostęp: 26.04.2021]
(18) Na podstawie: Jarosław Gośliński „Włosy po chemioterapii”, https://www.zwrotnikraka.pl/wlosy-po-chemioterapii/, [dostęp: 10.05.2021]
Treści zawarte na stronie zostały skonsultowane przez ekspertów: lekarzy onkologów oraz psychologa .